Copia dell'atto registrato al N°317 della Serie Generale.

Trascrizione a cura di Chiara Pilocane e Chiara Quaranta 

Serie Generale 318

(ST) Anno Domini M° ducentesimo LXXXV°, indicione XIII^a, die lune XXVIIII octubris, actum in finibus Cabureti de subter Cab(ureto) […] canpis. Interfuerunt testes vocati et rogati dominus […] Subinago, iudex civitatis Taurini, dominus Iohannes de Ala[vardo] loci Montis Calerii, dominus Uricus de Ripalta cas[tellanus dicti] loci, dominus Franciscus de Brenicio, dominus Valfredus de R[…] hiis presentibus de predictis precepta sunt fieri plura [instrumenta] eiusdem tenoris mihi Matheo Lanfranco notario et Frederico Luri(a) notario de Taurino. Cum quam plurime questiones verte(rentur) vel verti sperarentur inter Petrum Baracum, civem Taurini sindicum civitatis universitatis Taurini, pro dicta universitate et pro quibus singularibus personis de dicta universitate, pro quibus nomine dicte universitatis costituit facturum et curaturum pro dicta universitate q[…] singulares persone attendent et observabunt quicquid dictum, pronuntiatum fuerit super questionibus infrascriptis per infrascriptos arbitratores ex una parte, et Guillelmum Longum de Monte Calerio, sindicum universitatis Montis Calerii pro dicta universitate, et pro quibusdam singularibus personis de dicta [universitate] constituit se facturum et curaturum pro dicta universitate quod predicte singulares persone attendent et observabunt quicquid dictum vel pronuntiatum fuerit super questionibus infrascriptis per infrascriptos arbitratores ex alia. Que questiones tales erant: petebat namque dictus sindicus Petrus Baracus, nomine universitatis Taurini, et dicebat quod fines Doasii ultra Padum vivum debebant esse universitatis Taurini et de finibus dicte universitatis, et quod predicti fines ultra Padum vivum durabant et se extendebant usque ad pontem Montis Calerii edificatum supra Padum vivum et usque ad rivum Ganbarerium, et quod dicta universitas Montis Calerii inpediebat quod mercandia non duceretur per fines Montis Calerii et pre predictos fines adpuc[1] Taurinum, et quod illi de Monte Calerio, qui habent posessiones aliquas finibus Doasii ultra pontem Montis Calerii quantum de dictis posessionibus et de godiis et fructibus exeuntibus de dictis possessionibus quantum ad talleas et fodra et campariam et omnia alia que continentur in iuridicione misto et mero imperio subesse debebant iuridicioni universitatis Taurini; et quod quedam quamplurime persone universitatis Taurini asserebant quod quedam persone de universitate Montis Calerii ceperant de posessionibus ipsarum in finibus Doasii et alie quam plures questiones; e contrario dicebat dictus Willelmus Longus, sindicus universitatis Montis Calerii nomine ipsius universitatis et nomine quarundam singularium personarum de dicta universitate, predicta narata per sindicum Taurini vera non esse, et etiam plus asserebat quod fines Doasii existentes ultra Padum vivum durabant usque ad Sanctum Gosmarum ex parate[2] Taurini et quod predictos fines possiderat longo et lo(ngis)simo tempore et etiam tanto tempore quod non exstat memoria et quod ipsi fines erant universitatis Montis Calerii et alie quam plures questiones.

Tandem dicti sindici, nominibus supradictis, volentes de predictis ad concordiam pervenire, compromisserunt sese ad invicem in nobilem virum dominun Iblonem vicecomitem Vallis Auste et vicarium Pedemontis et in dominos Iohannem Pogium, Bertolotum Malamenam cives Taurini, Nicholinum Ducum, Petrum Castagnum burgienses Montis Calerii tamquam in comunes amicos, arbitratores, seu amicabiles compositores tali modo quod supradicti arbitrores, existentes omnes in concordia vel maior pars ipsorum, super supradictis questionibus vel super qualibus ipsarum vel super aliis questionibus que sunt vel esse possent, qualibet de causa inter supradictas parates dictis nominibus possint ad eorum liberam voluntatem, iuris ordine servato, vel non servato in scriptis vel sine scriptis, citatis partibus vel non citatis, presente una et altera absente vel anbabus absentibus, et quocumque loco dicere, diffinire, arbitrari et etiam die feriata vel non feriata laudare, semel et pluries dictum eorum corrigere sive data emendare et interpretari prout eis videbitur faciendum, promitentes supradicti sindici, eorum nomine et nomine dictarum universitatum, et sub pena librarum centum viannensium et sub obligacione bonorum dictarum universitatum, stipulata pena et promissa a parate parati sollempni stipulacione intervenienti, attendere et observare quicquid dictum arbitratum vel ordinatum fuerit semel et pluries prout superius est notatum per supradictos arbitratores vel per maiorem partem ipsorum; que pena tociens comitatur quociens contrafactum esset per aliquam paracium, rato semper manere pacto et pronunciato; et pena comissa semel et pluries petita vel non petita, exacta vel non exacta, remaneat senper ut supra; que pena, vel pene comissa vel comisse sit medietas paratis observantis et alia comitis de Sabaudia qui pro temporibus esset et cetera.

Eodem anno et indicione ac die, presentibus dictis testibus. Cum quam plurime questiones verterentur vel verti sperarentur inter Petrum Baracum civem Taurini, sindicum universitatis Taurinensis, nomine ipsius universitatis ex una parte, et Willelmum Longum de Monte Calerio si(n)dicum universitatis Montis Calerii, nomine dicte universitatis Montis Calerii ex alia, de quibus sindicatibus costat per publica instrumenta facta per Frederi(cum) Luriam notarium silicet instrumentum sindicatus Petri Barachi anno currente M° ducentesimo LXXXV°, die iovis XVIIII° mensis aprilis, indicione XIII^a, instrumentum sindicatus Willelmi Longi dicti factum fuit per Matheum Piperarium notarium M° ducentesimo LXXXV°, die XVI mensis iulii, indicione XIII^a. Que questiones tales erant: petebat namque dictus sindicus Taurini et asserebat nomine dicte universitatis Taurini quod fines Doasii erant et esse debebant in fines et de finibus dicte universitatis; quos fines dicebat dictus sindicus predicto nomine durare debere et se extendere usque ad pontem Montis Calerii citra Padum, usque ad aquam que vocatur Sangonum et usque ad rivum Ganbarerium; e contrario dicebat et asserebat dictus sindicus Montis Calerii, nomine ipsius universitatis, predicta vera non esse, imo dicebat et asserebat predicto nomine fines Doasii esse de finibus Montis Calerii, tam citra Sangonum quam ultra et longo tempore et lon(gis)simo tempore possedisse et alie quam plures questiones tam occasione finium dictarum quam aliarum occasionum. De quibus omnibus superius nominatis et de aliis que predicta occasione vel occasionibus aliquibus aliis sunt vel esse possent inter predictas parates, compromisserunt sese ad invicem in nobilem virum dominum Iblonem vicecomitem Vallis Auguste et vicarium Pedemontis, et in nobilem dominum Iohannem Pogium iuris peritum, Bertolotum Malamenam cives Taurini et dominum Nicholinum Ducum iuris peritum, Petrum Castagnum de Monte Calerio, tam quam in arbitros et arbitratores et amicabiles compositores de quorum compromisso costat per publica instrumenta facta eodem die per Fredericum Luriam, notarium curie Taurini, et per Matheum Lafrancum notarium de Monte Calerio. Qui supradicti arbitratores existentes omnes presentes in una concordia vel maior pars ipsorum, visis et auditis et intellectis racionibus, deffensibus, probacionibus, allegationibus utriusque paratis et habita super hiis diligenti examinatione et tractu, habito consilio proborum virorum in hac parate consulencium, volentes predictas questiones de plano sine strepitu iudiciario sopire et determinare pro bono pacis et concordie ne de cetero occasionibus predictis possit inter dictas parates contencio aliqua exoriri, dixerunt et pronunciaverunt et arbitrati fuerunt in primis quod fines predicti Doasii sint et esse debeant de finibus universitatis Taurini usque in medium aque Sangoni sicut aqua labitur et descendit in Padum vivum ex parate Taurini; ultra vero medium dicte aque dicti Sangoni ex parate illorum de Monte Calerio sint et esse debeant predicti fines Doasii universitatis Montis Calerii ex parate sua.

Item quod de posessionibus omnibus quas habent illi de Monte Calerio infra fines universitatis Taurini debeant et teneantur solvere et solvant taleas et fodra in Monte Calerio eodem modo illi de Taurino de posessionibus quas habent in finibus Montis Calerii, in Taurino et non in Monte Calerio. Et si contingeret quod sindicus universitatis Taurini, nomine dicte universitatis, requirere vellet universitatem Montis Calerii quod ipsa univesitas cederet iura que habet vel habere posset in possessionibus illorum de Taurino sitis in territorio Montis Calerii occasione alicuius talee vel fodri teneatur illud facere, et eodem modo universitas Taurinensis facere si requisita fuerit per universitatem Montis Calerii, salvis posessionibus omnibus, de quibus actenus solvi consuetum est in Taurino et in Monte Calerio. Item quod illi de Monte Calerio qui habent possessiones aliquas infra fines civitatis Taurini possint, si voluerint, ponere unum custodem vel plures qui custodiant possessiones de Monte Calerio, qui iurent in manibus iudicis Taurini, acusare bona fide et acussationes facere in Taurino. Et illud idem facere possint illi de Taurino qui habent possessiones aliquas in finibus Montis Calerii, salvis campariis generalibus. Item quod si alique persone de Taurino vel universitas Taurini voluerit dicere quod habent aliquid ius in posessionibus quas habent illi de Monte Calerio in finibus qui dicuntur Doasii ex parate Taurini usque Sangonum, debeant dominus Ruffinus Borgesius et dominus Nicholinus Ducus de Monte Calerio audire et diffinire sine data et aliquo strepitu iudiciario de plano et dictum officium durare debeat usque ad unum annum. Et si concordare non possent vel nolent, predicta refferantur vicario Pedemontis qui pro temporibus esset qui predicta diffiniat vel alii diffiniendo comitat et si infra predictum annum illi de Taurino vel universitas de Taurino non moverit questionem et nigligentes fuerint in non petendo eorum iure, si quid putant habere in possessionibus quas tenent illi de Monte Calerio in finibus Doasii usque Sangonum ex parate Taurini, infra predictum tempus non possint aliquas questiones movere illis de Monte Calerio usque ad quinquenium; quod quinquenium incipiat demum et elampso predicto anno et ex inde non obstantibus aliquibus ordinamentis universitatis Taurini ius comune provetur. Item quod illi de Monte Calerio possint ad eorum liberam voluntatem omnes fructus et godias quos vel quas habuerint in possessionibus suis existentibus in finibus Taurini ducere et portare adput¹ Montem Calerium sine impedimento et contradicione universitatis Taurini, et illud idem possint facere illi de Taurino de fructibus et godiis quos et quas habuerint in eorum possessionibus sitis in finibus Montis Calerii. Item quod illi de Monte Calerio possint in finibus ex parate Taurini ultra aquam Sangoni in finibus Doasii pasturare tam cum bestiis quas ducerent ad canpum causa laborandi et in eorum propris possessionibus ad eorum liberam voluntatem cum quibuscumque bestiis sine dampno aliquo et si portarent fimum vel ducerent bladum vel fenum possint […] ubique, sine dampno pasturare; et illud idem possint facere illi de Taurino in finibus Montis Calerii ultra aquam Sangoni. Item quod licitum sit cuilibet persone que velint d[ucere] mercandiam aliquam per fines Montis Calerii extra Montem Calerium set ter[…] in Taurino possint tam ducere et portare sine impedimento universitatis Montis Calerii, solvendo pedagia consueta. Item quod omnes persone que ducere veli[nt] […] marcandiam aliquam a[pud] Montem Calerium per fines civitatis Taurini extra terram possint facere sine impedimento universitatis Taurini; et quod illi de Monte Calerio possint ex liberam voluntatem ducere et portare mercandiam per fines civitatis Taurini solvendo pedagia consueta extra civitatem [m]uratam, sine impedimento dicte universitatis […]; idem possint fecere illi de Taurino per fines Montis Calerii. Item quod universi[tas] […] de Tautino possit vel possint capere pedagium ultra […] capere consue[verunt] non obstantibus supra pronunciatis. Item quod illi de Monte Ca[lerio] […] de possessionibus que habent in finibus Taurini solvant […] illi de Taurino et non plus et […] campariis de Monte Calerio tamen quamcum[que] de possessionibus quas habent in finibus Montis Calerii, de […] arbitrores predicti salvo omni iure dominorum su[…] de dictis. Ego Matheus Lafrancus notarius sacri […] rogatus sic scripsi.